Kaynakça

Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği (Kaos GL) amacını, “kadın eşcinseller ile erkek eşcinsellerin özgürlükçü değerleri benimsemelerine, eşcinsel varoluşlarını gerçekleştirme ve kendilerini yetiştirerek toplumsal barış, huzur ve refahın gelişmesine bireysel, toplumsal, kültürel hayat ve davranışlarıyla katkıda bulunabilmelerine destek olmak” olarak açıklıyor. 1994’ten beri yayın hayatını sürdüren Kaos GL Dergisi’ni 2012 yılından itibaren internete de taşıyan derneğin LGBTİ odaklı hak haberciliğine katkı amacıyla hazırladığı rehber kütüphanemizde de yer alıyor.

140 ülkede 600 binden fazla üyesiyle gazetecilik alanında dünyanın en büyük meslek örgütü olan Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (International Federation of Journalists-IFJ), toplumsal cinsiyet eşitliğini tüm çalışma ve kampanyalarının merkezine almış durumda. 25 üyeli bir Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Konseyi de bulunan IFJ’nin, Avrupa ülkelerindeki sendikaların bu alandaki örnek uygulamalarını derlediği el kitabını kütüphanemiz için Türkçe’ye uyarladık. IFJ’nin toplumsal cinsiyet odaklı habercilik bağlamında hazırlamış olduğu diğer kaynak metinlere de aşağıdaki butona tıklayarak ulaşabilirsiniz.

İsveççe “kadından kadına” anlamı taşıyan Kvinna till Kvinna adlı sivil toplum kuruluşu Bosna Savaşı sırasında kadınların sistematik olarak toplu tecavüze maruz bırakılmasına bir tepki olarak, savaş ve çatışma bölgelerindeki kadınlara destek olmak amacıyla 1990’lı yılların başında kurulmuş. Halen Orta ve Batı Afrika, Ortadoğu, Güney Kafkaslar ve Batı Balkanlar olmak üzere beş bölgede 100’den fazla kadın örgütüne destek veriyor.  Kvinna till Kvinna tarafından çatışmaların toplumsal cinsiyet bağlamında daha derinlikli bir bakış açıyla haberleştirilmesi hazırlanan rehbere kütüphanemizden ulaşabilirsiniz.

Kütüphanemizde rehberlerine yer verdiğimiz Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği (CŞMD), İstanbul merkezli olarak hak temelli çalışan bir sivil toplum kuruluşu. Tüzüklerinde amaçlarını şöyle açıklıyorlar: “Dernek, ataerkil sistemin baskı ve denetim araçlarından biri olan cinsel şiddetin varlığının, meşruiyetinin ve yarattığı hasarların ortadan kaldırılması için çalışmak, varolan hakların uygulanması, geliştirilmesi ve ihlallerin engellenmesi için yasal mücadele vermek ve aynı zamanda cinsel şiddete maruz bırakılmış bireyler arası dayanışmayı sağlamak amacı ile kurulmuştur.”

1952’de İstanbul Gazeteciler Sendikası adıyla kurulan meslek örgütü bugünkü adını 1963’te alarak ulusal çapta örgütlenmeye başladı. 1965’ten beri Uluslararası Gazeteciler Federasyonu’nun üyesi olan TGS’nin bir Kadın Komisyonu da bulunuyor.

1946 yılında gazeteci-karikatürist Sedat Simavi, Sadun Galip Savcı, Cihat Baban, Hayri Alpar ve Sait Kesler tarafından kurulan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, tüzüğünde amacını şöyle tarif ediyor: “Gazete, dergi, radyo, televizyon gibi yazılı, işitsel, görsel ve elektronik iletişim ve internet alanlarını kapsayan gazetecilik mesleğini; mesleğin geleneklerini, ahlak ilkelerini korumak; ‘Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi‘nin herkes tarafından benimsenmesini, geliştirilmesini, korunmasını, toplumda yaygınlaşmasını sağlamak, herkesin bilgi edinme, halkın doğru haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkını, iletişim, düşünce açıklama, eleştiri ve yorum hakkı ile ifade ve basın özgürlüğünü savunmak; gazetecileri meslekleri içinde maddi ve manevi yönleriyle geliştirmek, ilerletmek, korumak ve yüceltmek.” TGS’nin toplumsal cinsiyet odaklı hak haberciliğini yaygınlaştırmak için hazırladığı “Kadın ve Medya” kılavuzuna kütüphanemizden de erişebilirsiniz.

İsveç merkezli haftalık bir internet dergisi olan Feminist Perspektiv, iç ve dış politika, emek piyasası, ekonomi, kültür ve spor haberleri, ismi ile müsemma, feminist bir perspektifle ele alıyor. 2010 yılından bu yana yayında olan ve toplumsal cinsiyet odaklı habercilik anlayışı ile yayın yapan online dergide, medya eleştirisi ve tartışma bölümleri de var. Derginin kurucusu ve editörü Anna-Klara Bratt, 100 bini aşkın takipçsiyle ana akımda yer bulmayan seslere kapı açan yeni medyanın geleneksel medyaya göre çok daha çoğulcu ve katılımcı bir yayıncılık anlayışına olanak tanıdığını söylüyor.

DÜNYA Gazeteler ve Haber Yayımcıları Birliği’nin (WAN-IFRA) 2010 yılında kurduğu WIN kadınların medyadaki karar alma süreçlerine katılımını artırmayı hedefliyor vebu amaçla kadın gazetecilere ihtiyaç duydukları becerileri kazanmaları, stratejileri öğrenmeleri ve destek ağlarına erişmeleri için eğitimler veriyor. WIN haber merkezlerindeki ve üretilen içeriklerdeki toplumsal cinsiyet eşitsizliğini gidermek üzere medya kuruluşlarıyla da ortak çalışmalar yürütüyor. İsveç Uluslararası Kalkınma Ajansı (Sida) ve Norveç Dışişleri Bakanlığı’nın ortak desteği ile yılda bir milyon Euro’dan fazla fona erişimi bulunan WIN’ın çalıştığı ülkeler ise şöyle: Botswana, Kenya, Malavi, Ruanda, Somali, Tanzanya, Zambiya, Zimbabve, Mısır, Ürdün, Lübnan, Filistin, Myanmar, Kamboçya ve Vietnam.

NewsMavens, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin önde gelen medya kuruluşlarında çalışan kadın gazetecilerin toplumsal cinsiyet odaklı habercilik anlayışı ile hazırladığı bir haber sitesi. Polonya’nın Gazeta Wyborcza gazetesinin Google’ın Dijital Haber Girişimi Fonu’ndan aldığı destekle, 2017 Eylül ayından itibaren yayında olan NewsMavens’ın editörü Zuzanna Ziomecka şöyle anlatıyor amaçlarını: “Haber dünyası neredeyse tamamen erkekler tarafından yönetildiği için, Avrupa ülkelerindeki güncel olayları medyada yetersiz temsil edilen kadınların  perspektifinden ele alıp anlatmak istiyoruz.”

Birleşmiş Milletler 1325 sayılı Güvenlik Konseyi Kararı, silahlı çatışmaların kadınlar ve kız çocukları üzerindeki etkileri, kadınların barışın sağlanmasındaki rolü, barış ve çatışma çözme süreçlerinin toplumsal cinsiyet boyutlarına dikkat çekerek, kadınların çatışmaların önlenmesi, yönetilmesi ve çözülmesiyle ilgili ulusal, bölgesel ve uluslararası kurum ve mekanizmalarda, tüm karar alma düzeylerinde daha fazla temsil edilmelerini sağlamayı amaçlıyor. Ulusal Eylem Planı İçin İlk Adımlar Projesi, Türkiye için bu karar çerçevesinde bir Ulusal Eylem Planı yazılması amacıyla BMGK 1325 kararını sivil topluma tanıtmak, BMGK 1325 kararının ilgili ulusal politikalarda yaygınlaşması için kadınların barış ve güvenlik alanındaki rollerinin tanınmasına katkıda bulunmak amacıyla başlatılmış bir sivil inisiyatif.