Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (UN Women) ve Parlamentolar Arası Birlik (IPU) tarafından 2005 yılından bu yana hazırlanan Siyasette Kadın Haritası’nın 2020 yılı verileri yayımlandı.

Tüm dünyada devlet yönetimindeki ve parlamentodaki kadınların sıralamasını gösteren “Siyasette Kadın 2020” haritasına göre, hala 4’te 3’ünün erkekler tarafından tutulduğu parlamentolarda kadınların oranı az artış gösterse de hala yetersiz.

“Siyasette Kadın 2020” haritasına göre, dünyada parlamentolarda kadın oranı yüzde 24.9.Haritanın ilk üç sıralamasında Ruanda, Küba ve Bolivya yer alırken Türkiye kadın milletvekili sıralamasında 193 ülke arasında 122. sırada bulunuyor. Türkiye’nin arkasında bıraktığı ülkeler ise Nijerya, Azerbaycan ve Zambia. Kadın bakan sıralamasında ise Türkiye 190 ülke sıralamasında 138. sırada.

Harita, kadınların güçlenmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda en önemli yol haritası olan Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu’nun 25’inci yıl dönümüne özel olarak yayınlandı.

Milletvekili oranı tüm zamanların en yüksek seviyesinde

Haritaya göre, Dünya genelinde parlamentolardaki kadın milletvekili oranı, tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşarak %24.9 olarak gerçekleşti. Parlamentolardaki kadın milletvekili oranı sıralamasında Türkiye, 120’inci sıradan 122’ye düştü. Türkiye, 2017 yılı haritasında ise %14.9 oranla 132’inci sıradaydı.

20 ülkenin devlet ve hükümet başkanları kadın

1 Ocak 2020 itibarıyla 20 ülkenin devlet başkanı ve hükümet başkanları kadın. Bu sayı 2019 yılında 19’du. Buna göre, devlet başkanı kadın olan ülkelerin oranı %6.6 (152 ülkeden 10’u) ve hükümet başkanı kadın olan ülkelerin oranı %6.2 (193 ülkeden 12’si). Bu ülkelerden ikisinin (Bolivya ve İsviçre) hem hükümet hem devlet başkanı aynı kişi.

Kadınların siyasi arenadaki temsiliyetindeki artış yavaş olmasına rağmen, IPU ve UN Women haritası ilk yayınlandığı 2005 yılında, tüm dünyadaki kadın liderlerin sayısı 8’di.

Bugün Avrupa’da devlet ve hükümet başkanlarından yarısından fazlası kadınken, İskandinav ülkelerinin birçoğu (Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç) kadınlar tarafından yönetiliyor. Amerika kıtasında üç ülkenin hükümet ve devlet başkanı kadınken, kadın devlet ve hükümet başkanı olan diğer ülkeler şöyle: Bangladeş, Nepal, Singapur, Etiyopya ve Yeni Zelanda.

Kadın bakan oranı %21.3

Haritaya göre, kadın bakan oranı tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşarak %21.3 (4003 bakandan 851’i) olarak gerçekleşti. 2005 yılında bu rakam %14.2 idi.

Kadınların bulunduğu ilk beş bakanlık sırayla şöyle: “Aile, çocuk, genç, yaşlı, engelli”, “Sosyal hizmetler”, “Çevre, doğal kaynaklar, enerji”, “İstihdam ve mesleki eğitim” ve “Kadın, toplumsal cinsiyet eşitliği.”

Bakanlar kurulunda kadın olan ülkelerin sayısında ise geçen yıldan bu yana artış var. 2019 yılında %50’den fazla kadın bakanı olan ülke sayısı 9 iken, bu sayı bu yıl 14 ülkeye çıktı. Bu ülkeler şöyle:

• %66.7: İspanya
• %61.1: Finlandiya
• %58.8: Nikaragua
• %57.9: Kolombiya
• %57.1: Avusturya
• %55.0: Peru
• %54.5: İsveç
• %53.6: Ruanda
• %53.3: Arnavutluk
• %52.9: Fransa
• %50.0: Andora, Kanada, Kosta Rika, Guinea-Bissau

Ayrıca 16 ülkede %40’tan fazla bakanlığı kadınlar yönetiyor.

Kadın meclis başkanı sayısında artış

Meclis başkanı kadınların oranı ise artış göstererek %20.5 (278 koltuktan 57’si) olarak gerçekleşti.

Buna göre Pasifik hariç dünyanın her kıtasında meclis başkanı kadınlar var. Meclis başkan vekili kadın sayısı ise 3 puan azalarak %25.3 olarak gerçekleşti.

2019 yılında yedi ülke (Andora, Belarus, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Endonezya, Kazakistan, Malawi ve Togo) ilk kez meclis başkanlığı koltuklarına kadınları atadı.

BM Kadın Birimi’nden çağrı

UN Women İcra Direktörü Phumzile Mlambo-Ngcuka konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Karar alma mekanizmalarındaki kadınlar, tüm topluma faydalı politikalar geliştiriyor. Kadınlar ve kız çocukları için değişime ihtiyaç var. Tüm dünyadaki liderlere ve parlamenterlere kadınların sesinin duyulması ve önceliklerinin politikalara yansıtılması için gerekli aksiyonları alma çağrısında bulunuyoruz.”